Linda Hakeboom en Elke Albers over borstkanker: "Ik ben trots op mezelf en op mijn lichaam" (2024)

Ieder jaar staat de maand oktober helemaal in het teken van borstkanker. Voor deze gelegenheid spraken we met twee vrouwen die deze ziekte van dichtbij hebben meegemaakt: documentairemaakster Linda Hakeboom en Elke Albers.Beide vrouwen hebben tijdens hun ziekte hun persoonlijke ervaringen gedeeld om anderen te inspireren en te ondersteunen. In samenwerking met C&A deelden ze hun ervaringen, moeilijke, kwetsbare en fijne momenten. Én gaven ze tips.

Hoelang is het geleden dat jullie de diagnose kregen?

Elke: "Het was vorige week twee jaar geleden dat ik gediagnosticeerd ben."

Linda: "Nou, dan zit je er goed bij."

Elke: "Haha dankjewel. Hoelang is het bij jou geleden?"

Linda: "Bij mij was het 2020, in coronatijd. Dat was wel lastig soms. De eerste keer dat ik namelijk naar het ziekenhuis ging, mocht alleen mijn vriend mee. Mijn moeder niet, en dat vond ze erg lastig. Om haar er toch een beetje bij te laten zijn hebben we een laptop meegenomen en haar ingebeld. Die hebben we letterlijk naast ons neergezet zodat we alsnog met z'n drieën (mijn vriend, ik en m'n moeder via de laptop) op een rijtje zaten bij de dokter. Dat zag er natuurlijk hartstikke komisch uit. Die periode komen dit soort grappige dingen veel meer binnen, ik denk doordat alle kleine zorgen er niet toe doen en je volledig geniet van alle gekkigheid die het leven je dan brengt."

Elke: "Precies, en er af en toe ook een geintje van maken."

Linda: "Dat is juist heel lekker. De eerste weken zei ik bij alles wat ik moest doen, de vaatwasser uitruimen of een wasje draaien, tegen mijn vriend zei: "Ik kan het niet, want ik heb kanker." En hij moest dan ook altijd zó hard lachen. Als andere mensen dat horen, dan zeggen ze: O, dat kun je niet zeggen. Dat kun je echt niet zeggen. Maar wij mogen dat wel zeggen, want wij hadden het."

Elke: "Precies. O, die kankerkaart, die heb ik zo vaak ingezet."

Linda: "Heerlijk is die hè. Ik mis hem ook. Ja. Ik kan er echt niet meer mee aan komen."

Elke: "Ik probeer het af en toe nog, maar ze trappen er steeds minder vaak in."

Hoe belangrijk was jullie omgeving voor jullie tijdens je ziekte? En wat zijn fijne momenten die jullie je herinneren?

Linda: "Ik had een vriend, die maakte iedere week zelf verse soep. Iedere week iets anders. En dan zette hij dat gewoon voor de deur met een lief kaartje erbij. Dan belde hij aan en ging hij weer weg. Dus hij ging me niet een heleboel vragen stellen of me veel energie kosten, maar hij bracht gewoon iets liefs en was er op die manier even voor me. Dat vond ik zo geweldig en fijn. Hoe kan je nu zo goed aanvoelen dat dat precies is wat ik nodig heb."

Elke: "Dat is wel echt fantastisch."

Linda: "Goed hè? Ja. Wat is het mooiste wat jij hebt ervaren wat dat betreft?"

Elke: "Ook kleine dingetjes. Iemand die binnenkomt en de stofzuiger pakt en gewoon gaat stofzuigen. In plaats van vragen of ze je kunnen helpen, nee: doen. En ook met eten, vaak stonden vriendinnen of familieleden aan de deur met eten. En inderdaad, naar binnen brengen en weer weg."

Linda: "Ja, dat is heel anders dan mensen die zeggen: als ik iets kan doen, laat het me weten. Daar heb je niks aan want je weet zelf niet meer wie je bent of wat je nodig hebt, laat staan dat je de energie hebt om te bedenken wat iemand anders moet gaan doen. En dat is hartstikke goed bedoeld en komt ook van een goede plek, maar dat werkt niet.

Elke: "Nee, daar heb je niks aan. En het is ook een drempel om dingen te vragen, want je wil het kleine stukje zelfstandigheid dat je nog hebt behouden. En om anderen te vragen om iets voor je te doen is een hele grote stap."

Linda: "Wat ik zelf het meest ongemakkelijk vond, was wanneer ik bijvoorbeeld een appje kreeg van iemand met de vraag: Hoe gaat het met je? Dan vertelde ik dat, en stelde ik die vraag ook terug. Dan zeiden mensen eigenlijk bijna altijd: O nee, dat maakt nu even niet uit, want het gaat nu even niet over mij. Het gaat nu allemaal over jou. Daardoor voelde ik me zo buiten de maatschappij staan. Dat vond ik zo lastig. Ik dacht dan: Maar ik vraag het toch? Het is niet dat ik, nu ik borstkanker heb, niet meer wil weten hoe het met andere mensen gaat."

Elke: "Precies, en andere problemen mogen er ook zijn. Ja, en het is juist ook lekker om het gevoel te hebben dat je nog steeds iemand bent met wie dat besproken kan worden."

Hoe heeft jullie ervaring met borstkanker jullie kijk op het leven en eventuele prioriteiten veranderd?

Linda: "Ik ben echt een ander mens. Compleet. Ik vind het leven veel leuker. Ik ben veel vrolijker. Ik ben veel blijer met de kleine dingen. Ik voel ook veel beter wat ik wel en niet prettig vind zelf. En als ik iets eigenlijk niet zo leuk vind, bijvoorbeeld als ik naar een feestje moet waar ik eigenlijk helemaal geen zin in heb. Mijn energie is minder hoog dan vroeger en dan ga ik ook gewoon niet. Dan vind ik dat eigenlijk wel prima. Terwijl vroeger, als ik niet naar een feestje ging, dacht ik altijd dat ik van alles ging missen. Dat is er helemaal vanaf."

Elke: "Zo herkenbaar. Ik bestond ervoor echt uit lang leven lol. Ik wilde overal bij zijn en ik ging als laatste naar huis. Maar ik moet er niet meer aan denken. Misschien is het ook de leeftijd, dat we ouder worden, het doet me gewoon niet meer zoveel.Ik waardeer de kleine dingen veel meer. Gewoon een wandelingetje met de hond en genieten van de vallende blaadjes en het zonnetje. Daarnaast heeft het mijn kinderwens ook heel erg versterkt. Ondanks het megaslechte nieuws en niet wetende hoe je eruit gaat komen of je misschien wel doodgaat of niet."

Linda: "Juist omdat je niet weet of je doodgaat of niet. Ik heb vaak gedacht dat het een reactie is om alles nog even goed in je op te nemen zolang je hier bent. Wat heel heftig klinkt. Dat je ineens denkt: maar ik mis altijd hoe mooi dingen zijn. Omdat ik dacht dat ik gewoon honderd jaar te leven had. Ineens word je met de realiteit geconfronteerd dat het ook ineens over kan zijn. Dan zie je pas hoe mooi het eigenlijk allemaal is. En dat is op de slechtst mogelijke manier een fantastische les."

Elke: "Ja, je bent veel bewuster. Over alles."

Hoe heeft jullie ervaring de relatie met je lichaam beïnvloed?

Linda: "Ik ben heel trots op mezelf en op mijn lichaam. Ik denk vaker: weet je hoe bijzonder het is dat het allemaal werkt? Het kan namelijk zomaar iets ontwikkelen wat levensbedreigend is, maar normaal gesproken, gaat het elke dag goed. Ik kan doen wat ik wil, alles werkt en dat doet het allemaal maar gewoon.

Elke: "Ik was ook zo trots toen mijn haar weer begon te groeien. Als ik nu jouw haar zie, denk ik: wauw. Ik hoop dat mijn haar er over een tijdje ook weer zo uitziet. Maar ik heb ook een periode gehad, vooral nadat ik mijn borsten had laten amputeren, want ik heb het BRCA1-gen. Op dat moment was ik kaal en acht kilo aangekomen door de behandelingen. Toen had ik echt een laag zelfbeeld. Als je jezelf dan in de spiegel ziet... Ja, wat is er gebeurd? Verschrikkelijk.Dan zorgde ik er wel voor dat ik leuke kleding droeg, mezelf mooi opmaakte. Dat maakte mijn dag wat beter. Ja, en ik droeg een pruik."

Linda: "Ik droeg zelf bijna nooit een haarwerk, dat vond ik iets heel vreemds. Tijdens die periode voelde het gewoon niet als mij. Het was niet mijn haar, en het paste niet bij mij. Dat is natuurlijk ook heel persoonlijk, wat je daarin prettig vindt. Ik was daarvoor altijd wel met mode bezig, maar in die tijd dacht ik: ik hoef me niet leuk te kleden. Ik liep gewoon iedere dag in een joggingbroek en een shirtje en ik vond het wel best. Dat zelfvertrouwen moest echt weer groeien, dat ik weer een beetje dacht: o, ik mag er misschien nog wel zijn. Heb jij je onzeker gevoeld richting je vriend? Want dat vond ik wel moeilijk. Ik dacht vaak: vind jij mij nog wel aantrekkelijk? Maar mijn vriend vond mij altijd nog fantastisch."

Elke: "Ja, dat heb ik ook zo ervaren. De intimiteit was wel minder, maar dat kwam vooral door mij. Maar hij keek overal doorheen. En we waren al tien jaar samen op dat moment, dus dat hielp ook. Als je net een relatie hebt of aan het daten bent, is het misschien anders. Wij mogen van geluk spreken met die vriendjes van ons."

Welk advies zouden jullie geven aan vrouwen die net een diagnose hebben gekregen en aan het begin staan van hun behandelproces, en aan de mensen die ook om hen heen staan?

Elke: "Geef aan wat je nodig hebt. Praat. Ik denk dat dat het allerbelangrijkste is. Je hoeft het echt niet, zoals wij, alles met iedereen te delen, maar de mensen die dicht bij je staan hebben de behoefte om te weten hoe jij je voelt en wat jij nodig hebt. Ik denk dat dat heel belangrijk is."

Linda: "Doe gewoon iets liefs. Stuur een kaartje, iets simpels. Laat even weten dat je er bent, dat is al heel bijzonder. Kook iets lekkers en geef het af of help met het huishouden. Doe het zonder te vragen, maar kom gewoon helpen. En, stuur vooral niet te veel bloemen. Ik had op een gegeven moment veertig bossen bloemen, en dat is heel lief, maar heel onhandig. Ik moest ze allemaal opruimen terwijl ik me zo slecht voelde dat ik letterlijk niet meer op mijn benen kon staan.

Elke: "Wat een goede tip!"

Linda: "Ja, dat is gewoon veel te veel werk."

Elke: "Maar inderdaad, kleine dingen zijn belangrijk. Laat merken dat je er bent. Het maakt niet uit welke woorden je gebruikt. Stuur een hartje op WhatsApp, geef een knuffel als je iemand ziet, breng iets langs en ga weer weg: als je er maar bent. Dat is het allerbelangrijkste. "

Dit interview vond plaats in samenwerking met C&A. Volg Linda Hakeboom en Elke Albers op Instagram voor meer eerlijke en kwetsbare verhalen.